Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպությունը (ՀԱՊԿ) ՀԱՊԿ-ը Հայաստանում իր պատասխանատվության տարածքը համարում է կարգավորված պետական սահմաններում նրա ինքնիշխան տարածքը, РБК-ին հայտնել են ՀԱՊԿ-ից։ Այսպես են ՀԱՊԿ-ից արձագանքել Երևանի պահանջին՝ պարզաբանել հանրապետությունում կազմակերպության պատասխանատվության տարածքի հարցը։
«Պատասխանատվության գոտու մասին ձևակերպումը բավականին բարդ է, և այն ավելի շատ նպատակ ունի ուշադրություն հրավիրել հանրապետությունում տիրող իրավիճակի վրա, քան ստանալ առարկայական պատասխան։ Քանի որ համաձայն 2010 թվականի փոխգործակցության սկզբունքների մասին համաձայնագրի, որը ստորագրվել է ՀԱՊԿ-ի կողմից, պատասխանատվության տարածք համարվում է անդամ երկրների ինքնիշխան տարածքը», – ասվում է կազմակերպության պատասխանում։ Հիշատակված փաստաթուղթը 2010 թվականին Մոսկվայում ստորագրված Հավաքական անվտանգության համակարգի ուժերի և միջոցների կազմավորման կարգավիճակի մասին համաձայնագիրն է։ ՀԱՊԿ-ում նշել են, որ «ՀԱՊԿ-ի պատասխանատվության տարածքն ավարտվում է այնտեղ, որտեղ անցնում է պետական սահմանը, որը կարգավորվում է Հայաստանի և նրա հարևանների միջև երկկողմ հիմունքներով»։
Մարտի 12-ին կառավարությունում հրավիրված ասուլիսում Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարեց, որ Երևանը դուրս կգա ՀԱՊԿ-ից, եթե կազմակերպությունը չպատասխանի «այն հարցին, թե որն է ՀԱՊԿ-ի պատասխանատվության գոտին Հայաստանում»։ Ըստ Փաշինյանի՝ կազմակերպությունը և Ռուսաստանը «հստակ դիրքորոշում» են հայտնել, որ Հայաստանի ինքնիշխան տարածքը կարմիր գիծ է Մոսկվայի և կազմակերպության համար։ «Սակայն, երբ 2021 թվականի մայիսին Ադրբեջան ներխուժման ժամանակ Հայաստանն արձանագրեց, որ կարմիր գիծն անցած է, ՀԱՊԿ-ը չարեց այն քայլերը, որոնք նշված են կանոնադրությամբ»,- ասել է վարչապետը։
Ըստ Փաշինյանի, եթե ՀԱՊԿ-ը պատասխանի այս հարցերին, և դա համապատասխանի Երևանի պատկերացումներին, Հայաստանի և կազմակերպության միջև առկա խնդիրները կլուծվեն։ «Հակառակ դեպքում, Հայաստանի Հանրապետությունը դուրս կգա ՀԱՊԿ-ից։ Երբ, չեմ կարող ասել»,- զգուշացրել է նա։
Խնդիրն այն է, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև պետական սահմանը որոշված չէ։ Դրա սահմանագծումն ու սահմանազատումը խաղաղության պայմանագրի մի մասն են, որի վրա ներկայումս աշխատում են Երևանն ու Բաքուն։ Սահմանի սահմանագծման և սահմանազատման գործընթացը գործնական փուլ է մտնում, 2024 թվականի մարտին հայտարարեց Փաշինյանը. ըստ նրա՝ հատուկ հանձնաժողովները պետք է «գնան և որոշեն, թե որտեղից է սկսվում Հայաստանի Հանրապետությունը, և սա պետք է դառնա պետական սահման»։