Հայկական գինեգործության ոլորտում հետաքրքիր զարգացումներ են տեղի ունենում։ Այս տարի մեծ թափով աճում է գինու արտադրությունը։ Չնայած խոչընդոտներին՝ 2022-ին արտահանման 52% աճ է գրանցվել. հիմնական շուկան շուրջ 80 % մնում է Ռուսաստանը։ Մյուս 20 % –ը բաշխվում է Եվրոպա , ԱՄՆ եվ տեղական շուկա: Հայ գինեգործները նոր տեխնոլոգիաների փորձարկումների փուլում են։ Իսկ Հայաստանում հաստատված ռուսները տեղական շուկայում բարձրացրել են գինու պահանջարկը։ Գինու եվ կոնյակի արտադրության 2023-ի զարգացումները չնայած արտահանման հետ կապված որոշ խնդիրների (Լարսի անցակետի պարբերաբար փակումներ , փաստաթղթային ստուգումներ և այլն) սակայն վերջին տարիներին Հայաստանում գինի արտադրող գործարաններն ավելանում են, աճում են նաև արտադրության ծավալները։
Վիճակագրական կոմիտեի տվյալներով՝ 2023 թվականի առաջին կիսամյակում Հայաստանում արտադրվել է 7.1 մլն լիտր խաղողի գինի, որը նախորդ տարվա նույն ժամանակաշրջանի համեմատ աճել է 92.8%–ով։
Այս շուկայի համար սա բավականին տեսանելի ցուցանիշ է՝ հատկապես հաշվի առնելով, որ նախորդ տարի գինու արտադրությունը մնացել է գրեթե նույն մակարդակում, ինչ 2021-ին։
Այս ֆոնին հատկանշական է , որ Արարատի մարզում գործում են խաղող մթերող գինու գործարաններ, որոնք հաճախ այգեգործներին թելադրում են գին եվ քանակ, սակայն միաժամանակ գործում է այնպիսի գործարան, որը տարիներ շարունակ գյուղացիների հետ խաղողի մթերման պայամանագրեր է կնքում և յուրաքանչյուր տարի կարողանում է իր ռիսկերը (արտահանում, ռուբլի-դրամ տարադրամի փոփոխություն և այլն)այնպես գնահատել, որ այգեգործների հետ պայմանգրերը ոչ միայն թարմացնում է և մթերում՝ այլև ավելացնում է նրանց ծավալներն ըստ իրավիճակի, որպեսզի խաղողը վազին չմնա եվ գյուղացիները հնարավորություն ունենան իրենց ամբողջ տարվա աշխատանքի պտուղները քաղեն : Նվազագույնը 110 դրամով յուրաքանչյուր 1 կգ. խաղողի համար Պռոշյանի կոնյակի գարծարանի «Այգեստան»-ի մասնաճյուղը վճարում է գյուղացիներին անխափան և մշտապես ճիշտ ժամանակին:
«Շատ գոհ ենք , այն հնարավորությունից , որ տալիս է մեր գործարանը, անհրաժեշտ բոլոր պայմանները այս տարի ստեղծված են, առանց հերթերի և խաղողի հյութի պահպանմամբ առանց կորուստների մենք բերքը կարողանում ենք մթերել»,- ասաց խաղողագործ Համլետը և ավելացրեց,-«Արդեն շուրջ 7 տարի է համագործակցում ենք գործարանի հետ և շատ շնորհակալ ենք հիմնադրներից, տնօրինությունից , որ այս տարիների ընթացքում, որևէ խնդիր չի եղել , գյուղացիների կողքին են ինչպես կարողանում աջակցում են : Երբեք խաղողը գետնին չեն թողել, որ մեր տանջանքը ջուրը ընկնի, անգամ գիտենք , որ դրսում հիմա գինու և կոնյակի իրացումը խնդիր է ճանապարհների ու ռուսական ռուբլու հետ կապված հեշտ չէ , բայց դա մեր գործարանատերերին չի խանգարել, որ նախորդ տարիների նման իրենք մեր կողքին լինեն և բերքը մթերեն»:
Թեև այս տարի խաղողի 1 կիլոգրամը կախված շաքարայնությունից նվազագույնը մթերվում է 110 դրամով, սակայն գյուղացիների խոսքերով՝ կարևորն այն է , որ խաղողը վազին չի մնում ու որոշ գործարանների նման կիլոգրամի և այլ խարդավանքների մեջ չեն խաբում գյուղացիներին: «Գյուղացու հետ գյուղացի՝ քաղաքացու հետ քաղաքացի, համեստ մարդա, մեր ՎԱՐՈՒԺԱՆ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆԸ , միշտ մեր կողքինա, էդ մարդու արածն էլ պիտի գնահատենք, մեր հետ հավասար խաղողի մթերման պրոցեսին մասնակցումա , առավոտից երեկո գործարանումա , ոչ շաբաթ ունի՝ ոչ էլ կիրակի , մարդ չի ասի, որ տնօրենա»,- մեզ հետ զրույցում շարունակեց այգեգործ Մարգարյան Համլետը Նորաշեն գյուղից:
Շահումյան գյուղից խաղողագործ Վարդանն էլ ասաց, որ այս անգամ 50 տոննա խաղող է բերել մթերման և «Այգեստանի» մասնաճյուղում նախորդ տարիների նման որևէ խնդիր չի եղել և յուրաքանչյուր տարի պայմանագրով բերում է այստեղ «Միակ գործարաննա, որ վստահաբար բերում եմ ստեղ, որովհետև իրանցից շատ գոհ եմ , հերթ չկա մշտական պատրաստակամ են իրանց գործընկեր՝ գյուղացիների համար»,-վերջում հավելեց այգեգործը:
Հոդվածը ՝ ԿԱՐԻՆԵ ՍԱՐԳՍՅԱՆԻ