Թուրքիայի տարեկան գնաճը նոյեմբերին հասել է 61,98 տոկոսի։ Սա այս տարվա ամենաբարձր մակարդակն է։
Թուրքիայի վիճակագրական ինստիտուտի տվյալներով, ամսական կտրվածքով սպառողական գների գնաճը (ՍԳԻ) կազմել է 3,28%, ինչը ցածր է Reuters-ի հարցման կանխատեսված 3,9%-ից։
Սպասվում էր, որ նոյեմբերին տարեկան գնաճը կաճի մինչև 63%, այնուհետև տարին կավարտի 67%: Ակնկալվում է, որ գների աճը կհասնի գագաթնակետին մայիսին՝ 70-75%, նախքան անկումը, քանի որ դրամավարկային խստացման ցիկլը մոտենում է ավարտին:
Տվյալները «ավելացնում են ապացույցներ, որ տնտեսությունում գնաճային ճնշումները շարունակում են թուլանալ», – ասում է Capital Economics-ի զարգացող շուկաների ավագ տնտեսագետ Լիամ Փիչը: «Դրամավարկային խստացման ցիկլը, հավանաբար, կավարտվի տոկոսադրույքի վերջնական բարձրացմամբ… այս ամսվա վերջին»,- գրել է նա:
Հոկտեմբերին տարեկան գնաճը երեք ամսում առաջին անգամ նվազել է և կազմել 61,36%: Գնաճը կտրուկ աճել է 2021 թվականի վերջին արժութային ճգնաժամից հետո և անցյալ տարվա հոկտեմբերին հասել 24 տարվա ամենաբարձր մակարդակին՝ 85,51%: Այս տարի լիրան կորցրել է իր արժեքի մոտ 35%-ը՝ խորացնելով թուրքերի կենսական ճգնաժամը։
Հունիսից Կենտրոնական բանկը հրաժարվել է ցածր տոկոսադրույքների երկարամյա քաղաքականությունից, որին երկար ժամանակ աջակցում էր նախագահ Թայիփ Էրդողանը: Նա բարձրացրեց տոկոսադրույքները 3150 բազիսային կետով՝ գնաճը զսպելու համար, ինչպես նաև ճշգրտեց վարկավորման մի շարք կանոններ:
Էրդողանի նախընտրական խոստումների շրջանակում տնային տնտեսությունների համար մինչև հաջորդ տարվա մայիս ամսական մինչև 25 խմ բնական գազի սպառումը անվճար է դարձել։ 2021 թվականին լիրան դոլարի նկատմամբ թուլացել է 44 տոկոսով, իսկ 2022 թվականին՝ ևս 30 տոկոսով։ Այս տարվա սկզբին գնաճը նվազել է մինչև 38,2%:
Անցյալ ամիս Կենտրոնական բանկը բարձրացրեց իր հենանիշային տոկոսադրույքը մինչև 40% և ասաց, որ խստացումը կավարտվի կարճ ժամանակահատվածում:
Բանկն ասում է, որ ներքին պահանջարկը կարծես թե դանդաղում է, սակայն առկա բարձր մակարդակները, ինչպես նաև ծառայությունների դիմացկուն գները և աշխարհաքաղաքական ռիսկերը սատարում են գնաճային ճնշումներին: