Լեռնային տարածքներում ձմեռային ձյան ծածկույթին բնորոշ տարածքը զգալիորեն կրճատվել է վերջին տասնամյակների ընթացքում, գրում է Scientific Reports-ը։
Գլոբալ տաքացումը անհավասարաչափ է ազդում Երկրի տարբեր շրջանների վրա։ Հյուսիսային եւ ցուրտ շրջանները տաքանում են, իսկ ավելի հարավային եւ չոր շրջանները դառնում են խոնավ: Գլոբալ տաքացման անհավասարաչափությունն ազդում է տարբեր բարձրությունների վրա:
Eurac հետազոտական կենտրոնից Կլաուդիա Նոտարնիկոլան եւ նրա գործընկերները հաստատել են, որ լեռները զգալիորեն տուժում են գլոբալ տաքացումից: «Մեր չափումները հաստատել են այն, ինչ ցույց էին տալիս գործընկերների նախկին գնահատականները: Աշխարհի լեռներում ձյան ծածկույթը, մի քանի չնչին բացառություններով, շարունակում է արագորեն նվազել: Արդյունքում լեռներում ձյան կյանքի միջին տեւողությունը կրճատվել է մոտ 15 օրով»,- ասում է գիտնականը։
Պարզելու համար հեղինակները ուսումնասիրել են աշխարհի գլխավոր լեռնաշղթաների հազարավոր արբանյակային լուսանկարներ, որոնք արվել են 2000-2020 թվականներին ՆԱՍԱ-ի Aqua and Terra տիեզերանավի կողմից: Այս լուսանկարների հիման վրա ստեղծվել է համակարգչային մոդել, որն ամփոփում է 1982 թվականից ի վեր լեռներում ձյան ծածկույթի փոփոխության տվյալները:
Պարզվել է, որ տարվա ընթացքում լեռնային ձյան ծածկույթի մակերեսը վերջին 40 տարում կրճատվել է միջինը 3,6 տոկոսով։ Եթե վերլուծության մեջ ներառվեն միայն ձմռան ամիսները, ապա կստացվի, որ նվազումը շատ ավելի ուժեղ է՝ 11,5 տոկոսով։ Առաջին հերթին դա բնորոշ է Կանադայի եւ Եվրասիայի բարեխառն կլիմայական շրջանների զանգվածներին, որտեղ ձյան միջին մակերեսը նվազել է 8,2 տոկոսով եւ ավելի:
Բացի այդ, լեռներում ձյան կյանքի բնորոշ տեւողությունը (մինչ հալվելը) նվազել է երկու շաբաթով։ Հեղինակները ընդգծում են, որ նման փոփոխությունները վնասում են բնության մեջ ջրի շրջանառությանը եւ կարող են հանգեցնել այն բույսերի եւ կենդանիների թվի նվազմանը, որոնք գոյատեւում են ձյան խոնավության հաշվին եւ օգտագործում այն ցրտից պաշտպանվելու համար: