Ապացուցողական բժշկություն, երկրորդ կարծիքի ինստիտուտ, շարունակական բժշկական կրթություն, համալսարանական կլինիկաներ… Անցյալ դարի իննսունականներին հայ ուրոլոգները միայն երազում էին ներդնել այս ամենը, մինչդեռ հիմա դրանք դարձել են մեր առողջապահական համակարգի մի մասը։
Այսօր ուրոլոգները Հայկական ուրոլոգիական ասոցիացիայի 24-րդ տարեկան համագումարի շրջանակում ամփոփում են անցած 25 տարիների աշխատանքն ու ձեռքբերումները և քայլեր մշակում նոր նպատակների իրականացման ուղղությամբ՝ սկսած ապահովագրական բժշկության ներդրումից մինչև վերջին բոլոր նորագույն տեխնոլոգիական նորարարությունների ՝ արհեստական բանականության և ռոբոտացված վիրաբուժության կիրառումը:
Ասոցիացիայի 24-րդ տարեկան համագումարը մեկնարկել է սեպտեմբերի 27-ին Երևանում և կտևի երկու օր. առաջին օրը բժիշկները կարող են լսել դասախոսություններ և զեկույցներ ժամանակակից ուրոլոգիայի մի շարք թեմաներով, դրանց թվում՝ ձեռքբերումների և մեթոդների վերաբերյալ, որոնք Հայաստանում դեռևս անհասանելի են: Երկրորդ օրը Եվրոպական Ուրոլոգիայի դպրոցում կանցկացվի դասընթաց, որին կմասնակցեն աշխարհի տարբեր ծայրերից ժամանած բժիշկներ և գիտնականներ։
Ուռուցքաբան-ուրոլոգ, Երևանի պետական բժշկական համալսարանի ռեկտոր, Հայկական ուրոլոգիական ասոցիացիայի նախկին ղեկավար Արմեն Մուրադյանը լրագրողների հետ զրույցում պատմեց, որ Հայկական ուրոլոգիական ասոցիացիայի ստեղծման հիմքում երիտասարդ մասնագետների երազանքներն են, նրանց ուսուցիչների մեծ փորձը, ինչպես նաև հայկական սփյուռքի փորձն ու օգնությունը։
«90-ականներին մեր առողջապահական համակարգը փոխվում էր՝ հինը ենթարկվեց ապամոնտաժի, նորը դեռ պետք է կառուցվեր։ Մեզանից շատերն այն ժամանակ երազում էին շարունակական բժշկական կրթության, համալսարանական կլինիկաների ի հայտ գալու, երկրորդ կարծիքի ինստիտուտի, ապացուցողական բժշկության և ուղեցույցների սկզբունքների համատարած ներդրման մասին… Այսօր այս ամենն արդեն իրականություն է դարձել։ Ավելին, այս ամենը հիմք դրեց մեր առողջապահության հետագա զարգացմանն ու ապահովագրական բժշկության ներդրմանը»,- ասաց նա։
Մուրադյանը նշեց, որ Հայաստանում ուրոլոգիայի ակտիվ զարգացումը մեկնարկել է 1980-ականների վերջին, երբ պրոֆեսոր Իվան Աղաջանյանի, եկեղեցու և Սփյուռքի ջանքերով երկրում սկսեց ներդրվել և զարգանալ էնդոսկոպիկ վիրաբուժությունը։ Նա պատմեց, որ դրան նպաստել է մի դրվագ, երբ հայտնի կոմպոզիտոր Էդվարդ Միրզոյանին անհրաժեշտ է եղել ուրոլոգիական վիրահատություն, և ինքը, չցանկանալով երկար ժամանակ մնալ հիվանդանոցում, դիմել է կաթողիկոսին, որպեսզի սփյուռքի միջոցով իր վիրահատությունը կազմակերպի արտերկրում։ Եվ նրան վիրահատել է Կարո Դերձակյանը, Հայաստանում դեռևս չկիրառված եղանակով։ Դերձակյանը հետագայում իր մասնագիտական գործունեությունը սերտորեն կապեց Հայաստանի հետ։ Արտերկրում իր բուժման մասին Միրզոյանը պատմեց պրոֆեսոր Աղաջանյանին: Վերջինս նշեց, որ Հայաստանի ոչ բոլոր բնակիչներն ունեն մեծ կոմպոզիտորի հնարավորությունները: Եվ նա որոշեց ամեն գնով Հայաստանում ներդնել բոլոր ժամանակակից եղանակները։
Այսօր, ըստ մասնագետի, էնդոսկոպիկ վիրահատություններն այնքան հաճախ են կատարվում, որ ապագա բժիշկներին երբեմն չի հաջողվում տեսնել անգամ բաց վիրահատություններ։
Հայաստանում էնդոսկոպիկ ուրոլոգիայի զարգացման գործում մեծ դեր է խաղացել Կարո Դերձակյանը, որը 1987 թվականից ի վեր պարբերաբար ժամանում է Հայաստան, ուսուցանում տեղացի գործընկերներին և նոր սարքավորումներով հագեցնում կլինիկաները։ Այսպես, նա 2017 թվականին «Իզմիրլյան» բժշկական կենտրոնին է նվիրել STORZ ընկերության նոր սերնդի հեռակառավարվող հարվածա-ալիքային քարափշրման մեքենա՝ առանց վերնամաշկի խաթարման ռենտգենյան և ուլտրաձայնային ուղղորդման համակարգի միջոցով միզուղիների համակարգի օրգաններում քարերը հեռահար կերպով մասնատող սարքավորում։
Այս տարի Կարո Դերձակյանը մասնակցում է Հայկական ուրոլոգիական ասոցիացիայի 24-րդ տարեկան համագումարին։ Լրագրողների հետ զրույցում նա խոստովանեց, որ ուրոլոգիայի զարգացումը Հայաստանում իր կյանքի կարևորագույն նպատակներից է։ Իսկ նման գիտաժողովները, նրա խորին համոզմամբ, նույնպես նպաստում են այդ զարգացմանը, քանի որ դրանցում բժիշկները կարող են միմյանց հաղորդակից դարձնել սեփական փորձին ու գիտելիքներին, սովորել միմյանցից և օգնել միմյանց հասնել ավելի մեծ բարձունքների։
Կոնֆերանսին մասնակցելու նպատակով մեծ պատվիրակությամբ Հայաստան էր եկել նաև ուրոլոգ, Լոմոնոսովի անվան պետական համալսարանին առընթեր բժշկական գիտահետազոտական կենտրոնի տնօրեն, Ֆունդամենտալ բժշկության ֆակուլտետի ուրոլոգիայի և անդրոլոգիայի ամբիոնի վարիչ, ՌԴ ԳԱ ակադեմիկոս և ՀՀ ԳԱԱ արտասահմանյան անդամ Արմայիս Կամալովը։ Լրագրողների հետ զրույցում նա նշեց, որ իր գործընկերների հետ միջոցառմանը կներկայացնեն պրակտիկ ուրոլոգիայի ոլորտում սեփական մշակումներն ու հետազոտությունները։